ในยุคที่ทุกธุรกิจต้องพึ่งพาระบบคอมพิวเตอร์ ฐานข้อมูล และเทคโนโลยีในการดำเนินงาน ความเสียหายจาก “ข้อมูลสูญหาย” หรือ “ระบบถูกทำลาย” ไม่เพียงแต่กระทบต่อการทำงานประจำวันเท่านั้น แต่ยังอาจสร้างผลกระทบทางธุรกิจมูลค่ามหาศาล เช่น สูญเสียลูกค้ารายใหญ่ เสียดีลสำคัญ หรือทำให้ชื่อเสียงองค์กรเสียหาย

แต่หากเหตุการณ์นี้เกิดจากพนักงานภายในบริษัทเอง โดยเฉพาะในกรณีที่ลูกจ้างไม่พอใจนายจ้าง แล้วจงใจทำให้ระบบเสียหาย กรณีแบบนี้นายจ้างจะสามารถดำเนินการทางกฎหมายอย่างไรได้บ้าง?
และจะฟ้องอย่างไรให้เข้ากับ มาตรา 12/1 ของพระราชบัญญัติว่าด้วยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ พ.ศ.2550?

ลูกจ้างทำให้ระบบคอมพิวเตอร์ของบริษัทเสียหาย

สมมติว่า นาย A เป็นพนักงานฝ่าย IT ของบริษัทหนึ่ง ซึ่งมีหน้าที่ดูแลระบบฐานข้อมูลลูกค้า หลังจากเกิดความขัดแย้งกับผู้บริหาร นาย A เกิดความไม่พอใจและใช้สิทธิ์การเข้าถึงระบบ (Access) ของตนเองลบข้อมูลฐานลูกค้าออกจากระบบ พร้อมเปลี่ยนรหัสผ่านให้ผู้อื่นเข้าใช้งานไม่ได้

ผลลัพธ์คือ ข้อมูลลูกค้าหายไปทั้งหมด ดีลมูลค่าหลายล้านบาทต้องล่ม และบริษัทต้องหยุดชะงักการดำเนินงานชั่วคราว ความเสียหายนี้ไม่ใช่แค่เรื่อง “ข้อมูลหาย” แต่ส่งผลต่อชื่อเสียงและความน่าเชื่อถือของบริษัทโดยตรง

กรณีแบบนี้ถือเป็นการกระทำความผิดทางคอมพิวเตอร์โดยลูกจ้างของบริษัทเอง ซึ่งเข้าข่ายตาม มาตรา 12/1 แห่งพระราชบัญญัติว่าด้วยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ฯ

เข้าใจ “มาตรา 12/1” ให้ชัดเจนก่อนฟ้อง

อ้างอิงตามพระราชบัญญัติว่าด้วยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2560

มาตรา 12 ถ้าการกระทำผิดตามาตรา 5 มาตรา 5 มาตรา 7 มาตรา 8 หรือมาตรา 11 เป็นการกระทำต่อข้อมูลคอมพิวเตอร์หรือระบบคอมพิวเตอร์ที่เกี่ยวกับการรักษาความปลอดภัยของประเทศ ความปลอดภัยสาธารณะ ความมั่นคงในทางเศรษฐกิจของประเทศ หรือโครงสร้างพื้นฐานอันเป็นประโยชน์สาธารณะ ต้องระวางโทษจำคุกตั้งแต่หนึ่งปีถึงเจ็ดปี และปรับตั้งแต่สองหมื่นบาทถึงหนึ่งแสนสี่หมื่นบาท

ถ้าการกระทำผิดตามวรรคหนึ่งเป็นเหตุให้เกิดความเสียหายต่อข้อมูลคอมพิวเตอร์หรือระบบคอมพิวเตอร์ดังกล่าว ต้องระวางโทษจำคุกตั้งแต่หนึ่งปีถึงสิบปี และปรับตั้งแต่สองหมื่นบาทถึงสองแสนบาท

ถ้าการกระทำผิดตามมาตรา 9 หรือ มาตรา 10 เป็นการกระทำต่อข้อมูลคอมพิวเตอร์หรือระบบคอมพิวเตอร์ตามวรรคหนึ่ง ต้องระวางโทษจำคุกตั้งแต่สามปีถึงสิบห้าปี และปรับตั้งแต่หกหมื่นบาทถึงสามแสนบาท 

นายจ้างสามารถดำเนินการอะไรได้บ้าง?

เมื่อเกิดเหตุการณ์ลักษณะนี้ นายจ้างสามารถดำเนินการได้ทั้งทางแพ่ง และทางอาญา ดังนี้

1. ดำเนินคดีอาญาตามมาตรา 12/1

นายจ้างสามารถเข้าแจ้งความต่อเจ้าหน้าที่ตำรวจ โดยนำหลักฐาน เช่น

• Log การเข้าใช้งานระบบ
• หลักฐานการลบหรือแก้ไขข้อมูล
• พยานบุคคล หรืออีเมล/ข้อความที่แสดงเจตนาทำลายระบบ

เพื่อให้เจ้าหน้าที่ดำเนินคดีในข้อหา “ทำให้ข้อมูลคอมพิวเตอร์ของผู้อื่นเสียหายโดยมิชอบ” ตามมาตรา 12/1 ได้โดยตรง ซึ่งมีโทษจำคุกไม่เกิน 5 ปี หรือปรับไม่เกิน 100,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ

2. ฟ้องเรียกค่าเสียหายทางแพ่ง

นอกจากคดีอาญาแล้ว นายจ้างยังสามารถฟ้องเรียกค่าเสียหายทางแพ่งจากพนักงานได้ด้วย เช่น

• ค่าสูญเสียโอกาสทางธุรกิจ
• ค่าซ่อมแซมระบบหรือกู้ข้อมูล
• ค่าชื่อเสียงและความน่าเชื่อถือที่เสียไป

ทั้งนี้ต้องสามารถพิสูจน์ให้ศาลเห็นได้ว่า ความเสียหายดังกล่าวเกิดจากการกระทำโดยตรงของพนักงานคนดังกล่าว

3. ดำเนินการทางวินัยแรงงาน

หากยังอยู่ในสถานะลูกจ้าง บริษัทสามารถดำเนินการทางวินัย เช่น เลิกจ้างโดยไม่จ่ายค่าชดเชย เนื่องจากเป็นการกระทำผิดร้ายแรงตามมาตรา 119 แห่งพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน พ.ศ. 2541 ซึ่งระบุว่า

“ลูกจ้างที่กระทำความผิดอย่างร้ายแรงต่อหน้าที่ หรือจงใจทำให้นายจ้างได้รับความเสียหาย นายจ้างมีสิทธิโดยชอบธรรมในการเลิกจ้างโดยไม่ต้องจ่ายค่าชดเชย”

การพิสูจน์ “เจตนา” เป็นหัวใจสำคัญของคดี

คดีประเภทนี้ ศาลจะพิจารณาจากเจตนา (intent) ของพนักงานเป็นสำคัญ
หากเป็นเพียงความประมาทเลินเล่อ เช่น ทำข้อมูลหายโดยไม่ตั้งใจ หรือระบบพังจากความผิดพลาดทางเทคนิค อาจไม่เข้าองค์ประกอบของมาตรา 12/1

แต่หากมีพฤติการณ์ที่แสดงว่า

• ตั้งใจลบข้อมูล
• ปิดกั้นการเข้าถึงระบบ
• หรือแก้ไขไฟล์สำคัญให้ใช้งานไม่ได้

พฤติการณ์เหล่านี้ย่อมเป็น “เจตนาทำให้เสียหาย” ซึ่งเข้าข่ายความผิดตามกฎหมายแน่นอน

ข้อควรระวังของนายจ้าง

แม้บริษัทจะได้รับความเสียหายอย่างรุนแรง แต่การดำเนินการใด ๆ กับพนักงานต้องอยู่ในขอบเขตของกฎหมายแรงงานด้วย
เช่น การเลิกจ้างต้องมีหลักฐานชัดเจน และดำเนินการตามขั้นตอน เพื่อไม่ให้กลายเป็นคดีฟ้องกลับในภายหลัง

นอกจากนี้ การเข้าถึงบัญชีส่วนตัวของพนักงานโดยไม่มีคำสั่งศาล อาจเข้าข่ายละเมิดสิทธิส่วนบุคคลได้เช่นกัน
ดังนั้น การเก็บรวบรวมพยานหลักฐานควรให้ทนายผู้เชี่ยวชาญเข้ามาดำเนินการตรวจสอบตั้งแต่ต้น

ทำไมต้องมีทนายร่วมดำเนินการตั้งแต่แรก?

เพราะคดีลักษณะนี้เป็นคดีที่เกี่ยวพันทั้ง

• กฎหมายอาญา (ทำให้ระบบคอมพิวเตอร์เสียหาย)
• กฎหมายแพ่ง (เรียกค่าเสียหาย)
• และ กฎหมายแรงงาน (สิทธิของลูกจ้าง)

หากนายจ้างดำเนินการผิดขั้นตอน เช่น เลิกจ้างไม่ถูกต้อง หรือฟ้องโดยไม่มีหลักฐานเพียงพอ อาจทำให้เรื่องซับซ้อนและเสียเปรียบทางกฎหมายได้ในภายหลัง

นายจ้างอย่าเพิ่งหาทางออกเอง ปรึกษาทนายก่อนดีที่สุด

เมื่อเกิดเหตุพนักงานทำให้ระบบคอมพิวเตอร์ของบริษัทเสียหาย ไม่ว่าจะด้วยเจตนาหรือความโกรธชั่ววูบ
สิ่งสำคัญที่สุดคือ “อย่ารีบตัดสินใจเอง” เพราะคดีลักษณะนี้เกี่ยวพันหลายกฎหมาย และลูกจ้างยังคงได้รับความคุ้มครองตามกฎหมายแรงงาน

การปรึกษาทนายความตั้งแต่ต้น จะสามารถทำให้นายจ้างประเมินได้ว่า

• จะดำเนินคดีในข้อหาใด
• ต้องเก็บหลักฐานแบบไหน
• และควรฟ้องในลักษณะใดให้เข้ากับ “มาตรา 12/1” อย่างมีประสิทธิภาพ

สำนักงานกฎหมายวงศกรณ์ พร้อมให้คำปรึกษาและดำเนินคดีให้กับนายจ้างหรือบริษัทที่ได้รับความเสียหายจากการกระทำของพนักงาน โดยทีมทนายความผู้เชี่ยวชาญด้านคดีแรงงานและคดีคอมพิวเตอร์โดยเฉพาะ ปรึกษาทนายความ คลิก >>ติดต่อเรา<<

อย่าเพิ่งหาทางออกเอง ปรึกษาทนายก่อนทุกครั้ง เพื่อปกป้องสิทธิของบริษัทคุณให้ปลอดภัยที่สุด

ในยุคที่การสื่อสารและการทำธุรกิจจำนวนมากผูกติดอยู่กับโลกออนไลน์ ปัญหาที่หลายบริษัทเริ่มพบเจอคือ พนักงาน ที่ลาออกไป อาจไม่เพียงแค่ยื่นใบลาออกและส่งมอบงานตามขั้นตอนเท่านั้น แต่บางครั้งกลับมีการลบ LINE กลุ่มงาน ลบ LINE Official ของบริษัท หรือแม้กระทั่งลบข้อมูลคอมพิวเตอร์ที่เกี่ยวกับการดำเนินธุรกิจ ซึ่งสร้างความเสียหายต่อองค์กรอย่างร้ายแรง

คำถามที่นายจ้างหลายคนกังวลคือ “หากเจอเหตุการณ์แบบนี้ บริษัทจะทำอะไรได้บ้าง?” บทความนี้จะมาอธิบายสิทธิของนายจ้างตามกฎหมาย แนวทางการจัดการ และเหตุผลว่าทำไมการปรึกษาทนายความจึงเป็นสิ่งสำคัญ

พนักงานกับหน้าที่ความรับผิดชอบต่อบริษัท

พนักงาน ไม่เพียงแต่มีหน้าที่ทำงานตามที่ได้รับมอบหมาย แต่ยังมีหน้าที่รักษาผลประโยชน์ของนายจ้าง รวมถึงการเก็บรักษาข้อมูล ทรัพย์สิน และเครื่องมือที่ใช้ในการทำงาน เช่น คอมพิวเตอร์ บัญชี LINE Official หรือเอกสารที่เกี่ยวข้องกับลูกค้าและธุรกิจ

เมื่อลาออก พนักงาน ยังคงมีความรับผิดชอบในการส่งมอบงาน และไม่ควรทำการใด ๆ ที่ก่อให้เกิดความเสียหายแก่บริษัท หากฝ่าฝืน นายจ้างสามารถใช้สิทธิตามกฎหมายได้

การลบ LINE กลุ่ม / LINE Official หรือข้อมูลบริษัท ถือเป็นความเสียหายอย่างไร?

ในยุคที่ธุรกิจพึ่งพาช่องทางออนไลน์เป็นหลัก ไม่ว่าจะเป็นการสื่อสารภายในทีม การติดต่อกับลูกค้า หรือการจัดเก็บข้อมูลสำคัญ “แพลตฟอร์มดิจิทัล” จึงเปรียบเสมือนทรัพย์สินที่มีคุณค่าไม่ต่างจากทรัพย์สินทางกายภาพของบริษัท ดังนั้น เมื่อพนักงานที่ไม่พอใจลาออกไปแล้ว ลบ LINE กลุ่ม, LINE Official หรือแม้กระทั่งข้อมูลคอมพิวเตอร์ของบริษัท ย่อมก่อให้เกิดความเสียหายโดยตรง ทั้งต่อการทำงาน การสื่อสาร ความน่าเชื่อถือ และรายได้ของกิจการ

เพื่อให้เห็นชัดเจนมากขึ้น ลองพิจารณาความเสียหายที่อาจเกิดขึ้นในแต่ละกรณีดังนี้

1.การลบ LINE กลุ่มงาน – LINE กลุ่มมักใช้สำหรับการประสานงานภายใน หากถูกลบอาจทำให้ประวัติการทำงานหายไป ส่งผลต่อการสื่อสารและติดตามงาน

2.การลบ LINE Official – สำหรับหลายธุรกิจ LINE Official คือช่องทางหลักในการติดต่อกับลูกค้า การลบหรือตัดสิทธิ์การเข้าถึงอาจทำให้สูญเสียลูกค้า ความน่าเชื่อถือ และรายได้

3.การลบข้อมูลคอมพิวเตอร์ – หาก พนักงาน ลบไฟล์ ข้อมูลลูกค้า หรือเอกสารสำคัญ ถือเป็นการทำลายทรัพย์สินดิจิทัลของบริษัท ซึ่งก่อให้เกิดความเสียหายเชิงธุรกิจโดยตรง

นายจ้างมีสิทธิทำอะไรได้บ้าง?

1. ดำเนินการทางแพ่ง

นายจ้างสามารถฟ้องเรียกค่าเสียหายจาก พนักงาน ได้ หากพิสูจน์ได้ว่าการกระทำ เช่น การลบ LINE Official หรือไฟล์คอมพิวเตอร์ ทำให้บริษัทเกิดความเสียหายเป็นตัวเงิน เช่น สูญเสียลูกค้า สูญเสียรายได้ หรือมีค่าใช้จ่ายในการกู้ข้อมูล

2. ดำเนินการทางอาญา

การลบหรือทำลายข้อมูลคอมพิวเตอร์โดยไม่ได้รับอนุญาต อาจเข้าข่ายความผิดตาม พระราชบัญญัติว่าด้วยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ พ.ศ. 2550 (แก้ไขเพิ่มเติม พ.ศ. 2560)

• มาตรา 9: การทำให้ข้อมูลคอมพิวเตอร์ของผู้อื่นเสียหาย ใช้งานไม่ได้ หรือถูกเปลี่ยนแปลง ถือเป็นความผิด มีโทษปรับและจำคุก
• มาตรา 10: การกระทำที่ทำให้ระบบคอมพิวเตอร์ของผู้อื่นเสียหาย ก็มีความผิดเช่นกัน

หากเป็นกรณีการลบ LINE Official ที่ถือเป็นทรัพย์สินทางธุรกิจ นายจ้างสามารถแจ้งความดำเนินคดีอาญาได้

3. การดำเนินการทางแรงงาน

หากการกระทำเกิดขึ้นก่อน พนักงาน จะพ้นสภาพจากการเป็นลูกจ้าง เช่น ระหว่างช่วงเวลาบอกเลิกสัญญา นายจ้างสามารถใช้สิทธิตามกฎหมายแรงงาน เช่น การเลิกจ้างโดยไม่จ่ายค่าชดเชย หรือการเรียกร้องค่าเสียหายตามสัญญาจ้างงาน

ความเสี่ยงหากนายจ้างไม่ดำเนินการ

หากปล่อยปละละเลย การกระทำเหล่านี้อาจส่งผลกระทบอย่างร้ายแรง เช่น

• สูญเสียฐานลูกค้าและโอกาสทางธุรกิจ
• สูญเสียข้อมูลสำคัญที่มีผลต่อกลยุทธ์องค์กร
• กระทบต่อชื่อเสียงและความน่าเชื่อถือในสายตาของคู่ค้าและลูกค้า

ดังนั้น นายจ้างไม่ควรมองข้ามการปกป้องสิทธิของตนเอง

เหตุผลที่ควรปรึกษาทนายความ

แม้นายจ้างจะมีสิทธิทางกฎหมาย แต่การดำเนินการเองอาจซับซ้อน ทั้งในเรื่องการพิสูจน์หลักฐาน การตีความกฎหมาย และการฟ้องร้องในศาล การปรึกษาทนายความผู้เชี่ยวชาญจะสามารถทำให้นายจ้างหรือเจ้าของธุรกิจมีทางออกของปัญหาเหล่านี้ได้ดังนี้

1.ประเมินสถานการณ์ – ทนายความจะสามารถวิเคราะห์ว่ากรณีเข้าข่ายความผิดทางแพ่งหรืออาญา รวมถึงแนวทางที่มีโอกาสสำเร็จมากที่สุด

2.รวบรวมหลักฐาน – การเก็บบันทึกการสนทนา แคปหน้าจอ หรือประวัติการใช้งานคอมพิวเตอร์ ต้องทำอย่างถูกต้องเพื่อใช้เป็นหลักฐานในชั้นศาล

3.ดำเนินคดีอย่างเป็นระบบ – ทนายความสามารถยื่นฟ้อง แทนที่นายจ้างจะเสียเวลาเรียนรู้กระบวนการทั้งหมดเอง

4.ลดความเสี่ยงผิดพลาด – การตีความกฎหมายผิดพลาดอาจทำให้นายจ้างเสียเปรียบในคดี การมีผู้เชี่ยวชาญให้คำปรึกษาย่อมลดความเสี่ยงได้

แนวทางป้องกันไม่ให้เกิดปัญหาซ้ำ

นอกจากการดำเนินการทางกฎหมายเมื่อเกิดเหตุแล้ว นายจ้างควรมีมาตรการป้องกัน เช่น

• กำหนดนโยบายการใช้ LINE Official หรือข้อมูลคอมพิวเตอร์อย่างชัดเจน
• จำกัดสิทธิ์การเข้าถึงข้อมูลเฉพาะเท่าที่จำเป็น
• มีการสำรองข้อมูล (Backup) อย่างสม่ำเสมอ
• ระบุข้อกำหนดในสัญญาจ้างงานเกี่ยวกับการส่งมอบข้อมูลและห้ามทำลายข้อมูลของบริษัท

รับมือทุกปัญหาพนักงานด้วยความมั่นใจ ปรึกษาสำนักงานกฎหมายวงศกรณ์

เมื่อ พนักงาน ลาออกแล้วทำการลบ LINE กลุ่ม ลบ LINE Official หรือทำลายข้อมูลคอมพิวเตอร์ของบริษัท การกระทำเหล่านี้ไม่ใช่เพียงการไม่ส่งมอบงานตามหน้าที่ แต่ยังอาจเข้าข่ายความผิดทางแพ่งและอาญา นายจ้างมีสิทธิฟ้องร้องเรียกค่าเสียหาย และดำเนินคดีตามกฎหมายได้

👉 หากคุณเป็นนายจ้างที่เผชิญปัญหาลักษณะนี้ อย่าปล่อยให้บริษัทต้องเสียเปรียบหรือสูญเสียผลประโยชน์โดยไม่จำเป็น การปรึกษาทนายความผู้เชี่ยวชาญคือทางออกที่ปลอดภัยและมีประสิทธิภาพที่สุด คลิก >>ติดต่อเรา<<

ในยุคที่ธุรกิจส่วนใหญ่ดำเนินการผ่านระบบดิจิทัล ข้อมูลที่เก็บอยู่ในอีเมลของบริษัทถือเป็นทรัพย์สินทางธุรกิจที่สำคัญอย่างมาก ปัญหาที่พบได้บ่อยคือ เมื่อพนักงานลาออกแล้วลบอีเมลหรือไฟล์ข้อมูลของบริษัท ไม่ว่าจะเป็นข้อมูลลูกค้า คู่ค้า หรือโครงการสำคัญ ซึ่งอาจทำให้นายจ้างสูญเสียประโยชน์ทางธุรกิจ

คำถามที่หลายคนสงสัยคือ “การกระทำดังกล่าวผิดกฎหมายหรือไม่?” และ “นายจ้างควรดำเนินการอย่างไรภายใต้กรอบกฎหมาย?”

การลบอีเมลบริษัทเกี่ยวข้องกับกฎหมายใดบ้าง?

1.      กฎหมายแรงงาน
หากลูกจ้างลบข้อมูลขณะยังเป็นพนักงานอยู่ การกระทำดังกล่าวอาจถือเป็นความผิดร้ายแรงตาม พระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน พ.ศ. 2541 มาตรา 119 ที่ระบุว่า นายจ้างสามารถเลิกจ้างได้โดยไม่ต้องจ่ายค่าชดเชย หากลูกจ้างจงใจทำให้นายจ้างเสียหายอย่างร้ายแรง

แต่ถ้าลูกจ้างทำหลังพ้นสภาพการเป็นพนักงานแล้ว จะไม่ถือเป็นความผิดตามกฎหมายแรงงานโดยตรง เพราะไม่อยู่ในความสัมพันธ์ระหว่างนายจ้างกับลูกจ้างอีกต่อไป

2.      กฎหมายแพ่งและพาณิชย์
การลบข้อมูลบริษัทที่ก่อให้เกิดความเสียหาย เช่น สูญเสียสัญญากับลูกค้า อาจเข้าข่ายการ “ละเมิด” ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 420 ซึ่งกำหนดให้ผู้ทำละเมิดต้องชดใช้ค่าเสียหายให้ผู้เสียหาย

3.      กฎหมายอาญา และ พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์
หากอดีตลูกจ้างเข้าไปในระบบอีเมลบริษัทแล้วลบข้อมูลโดยมิชอบ อาจผิด พระราชบัญญัติว่าด้วยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ พ.ศ. 2560 มาตรา 9 ซึ่งกำหนดโทษจำคุกไม่เกิน 5 ปี หรือปรับไม่เกิน 100,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ

ตัวอย่างกรณีศึกษาและคำพิพากษาศาล

1.      คำพิพากษาศาลแรงงานกลาง
มีคดีหนึ่งที่ลูกจ้างลบข้อมูลการขายและรายชื่อลูกค้าก่อนลาออก ศาลแรงงานเห็นว่าเป็นการกระทำที่ก่อให้เกิดความเสียหายร้ายแรงต่อนายจ้าง จึงพิพากษาว่านายจ้างมีสิทธิเลิกจ้างโดยไม่ต้องจ่ายค่าชดเชยตามกฎหมายแรงงาน

2.      คดีความผิดตาม พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์
ในอีกกรณีหนึ่ง อดีตพนักงานแอบใช้รหัสผ่านเข้าไปในอีเมลบริษัทหลังลาออก แล้วลบไฟล์เอกสารโครงการที่กำลังจะเซ็นสัญญากับลูกค้า ศาลอาญาพิพากษาลงโทษจำคุก 1 ปี แต่ให้รอลงอาญา และปรับ 50,000 บาท เพราะถือว่าเป็นการเข้าถึงระบบและทำให้ข้อมูลเสียหายโดยมิชอบตามกฎหมายอาญา

นายจ้างจะทำอย่างไรได้บ้างภายใต้กฎหมาย?

เมื่อนายจ้างพบว่าลูกจ้างที่ลาออกไปได้ลบอีเมลหรือไฟล์สำคัญของบริษัท ควรดำเนินการตามขั้นตอนภายใต้กฎหมายอย่างระมัดระวัง

1.      เก็บหลักฐาน
สิ่งสำคัญที่สุดคือการเก็บข้อมูลและหลักฐานการกระทำ เช่น Log การเข้าใช้งานอีเมล, วันที่และเวลาที่ข้อมูลถูกลบ, ข้อความอีเมลที่ถูกทำลาย หลักฐานเหล่านี้จะเป็นประโยชน์ต่อการใช้สิทธิทางกฎหมายทั้งทางแพ่งและอาญา

2.      ตรวจสอบสัญญาจ้างและข้อตกลงภายใน
หากบริษัทมีข้อตกลงการใช้ระบบไอทีหรือข้อห้ามเกี่ยวกับข้อมูลลับ ควรตรวจสอบว่า การกระทำของลูกจ้างเข้าข่ายผิดข้อตกลงดังกล่าวหรือไม่ เพื่อประกอบการดำเนินการทางกฎหมาย

3.      ใช้สิทธิตามกฎหมายแพ่ง
หากการลบอีเมลก่อให้เกิดความเสียหายจริง นายจ้างสามารถฟ้องร้องเรียกค่าเสียหายทางแพ่งจากอดีตลูกจ้างได้ โดยต้องแสดงหลักฐานว่ามีการละเมิดและมีความเสียหายเกิดขึ้นจริง

4.      ใช้สิทธิตามกฎหมายอาญา
หากเข้าข่ายความผิดตาม พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ นายจ้างสามารถแจ้งความร้องทุกข์ต่อเจ้าหน้าที่ตำรวจ เพื่อดำเนินคดีอาญากับอดีตลูกจ้างได้

แนวทางปฏิบัติสำหรับนายจ้าง

เพื่อป้องกันและรับมือกับปัญหานี้ นายจ้างควรดำเนินการดังต่อไปนี้

1.      จัดทำข้อตกลงการใช้ระบบสารสนเทศ
บริษัทควรกำหนดนโยบายหรือข้อบังคับเกี่ยวกับการใช้อีเมลและข้อมูล เช่น ห้ามลบอีเมลหรือไฟล์งานที่เกี่ยวข้องกับบริษัท เพื่อใช้เป็นหลักฐานหากเกิดกรณีพิพาท

2.      จัดการระบบเข้าถึงข้อมูล
เมื่อลูกจ้างยื่นใบลาออก ควรมีขั้นตอนการระงับสิทธิ์การเข้าถึงระบบไอทีอย่างเป็นทางการทันทีเมื่อพ้นสภาพ เพื่อป้องกันการเข้ามาลบข้อมูลภายหลัง

3.      เก็บบันทึกการใช้งาน (Log file)
บริษัทควรเก็บ Log การใช้งานระบบคอมพิวเตอร์และอีเมลไว้เป็นหลักฐานทางกฎหมาย หากต้องฟ้องร้องในอนาคต

4.      ใช้สิทธิตามกฎหมายอย่างถูกต้อง

o    หากยังเป็นลูกจ้าง → ใช้สิทธิตาม กฎหมายแรงงาน เลิกจ้างด้วยเหตุร้ายแรง

o    หากพ้นจากการเป็นลูกจ้างแล้ว → ฟ้องเรียกค่าเสียหายตาม กฎหมายแพ่ง และ/หรือ แจ้งความตาม กฎหมายอาญาและ พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์

5.      ปรึกษาทนายความก่อนดำเนินการ
การฟ้องร้องคดีที่เกี่ยวข้องกับหลายกฎหมายอาจซับซ้อน นายจ้างไม่ควรจัดการเองโดยปราศจากความรู้ เพราะอาจเสี่ยงทำผิดกฎหมายเสียเอง การมีทนายความช่วยตรวจสอบหลักฐานและวางกลยุทธ์จึงเป็นทางเลือกที่ปลอดภัยที่สุด

ทำไมนายจ้างควรปรึกษาทนายความในเรื่องนี้?

ในกรณีซับซ้อนที่เกี่ยวข้องกับทั้งกฎหมายแรงงาน กฎหมายแพ่ง และกฎหมายอาญา การตัดสินใจผิดพลาดเพียงเล็กน้อยอาจทำให้นายจ้างเสียเปรียบหรือเสี่ยงผิดกฎหมายเสียเอง การปรึกษาทนายความจึงเป็นทางเลือกที่เหมาะสมที่สุด เพราะ

• ทนายความสามารถประเมินว่าควรใช้กฎหมายใดในการดำเนินการ
• ช่วยตรวจสอบหลักฐานให้ครบถ้วน ลดความเสี่ยงการฟ้องร้องไม่สำเร็จ
• วางกลยุทธ์ที่รัดกุมและป้องกันการละเมิดสิทธิแรงงานหรือสิทธิส่วนบุคคล

อย่างที่กล่าวไป แม้ว่านายจ้างมีสิทธิ์ตามกฎหมาย แต่การดำเนินการโดยไม่เข้าใจรายละเอียดของกฎหมายอาจสร้างความเสี่ยง เช่น

• อาจละเมิดสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างโดยไม่ตั้งใจ เช่น การเข้าถึงข้อมูลส่วนตัวโดยไม่ได้รับอนุญาต
• อาจใช้สิทธิไม่ถูกต้อง เช่น การฟ้องร้องโดยไม่มีหลักฐานเพียงพอ ซึ่งอาจทำให้เสียเวลาและค่าใช้จ่ายโดยไม่จำเป็น
• อาจมีผลกระทบด้านแรงงานสัมพันธ์ หากมีลูกจ้างคนอื่นมองว่านายจ้างใช้อำนาจเกินขอบเขตกฎหมาย

ปรึกษาทนายความ ทางเลือกที่ปลอดภัยที่สุดของนายจ้าง

กรณีลูกจ้างลาออกแล้วลบอีเมลบริษัท แม้จะไม่ผิดตาม กฎหมายแรงงาน หากกระทำหลังพ้นสภาพลูกจ้าง แต่ยังอาจผิดกฎหมายอื่น เช่น กฎหมายแพ่ง และ กฎหมายอาญา โดยเฉพาะ พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ ที่มีบทลงโทษชัดเจน

นายจ้างควรมีมาตรการป้องกัน เช่น การควบคุมการเข้าถึงข้อมูล และการกำหนดข้อตกลงการใช้อีเมลของบริษัท หากเกิดเหตุขึ้นจริง ควรเก็บหลักฐานและใช้สิทธิทางกฎหมายให้ถูกต้อง และเหนือสิ่งอื่นใด การปรึกษาทนายความถือเป็นทางเลือกที่รอบคอบที่สุด เพราะจะช่วยให้นายจ้างใช้กฎหมายได้อย่างถูกต้อง ลดความเสี่ยงที่จะพลาดพลั้งจนทำผิดกฎหมายเสียเอง และขั้นตอนที่สำคัญที่สุดในกระบวนการเกี่ยวกับเรื่องนี้คือการปรึกษาทนายความเพื่อการดำเนินการทางกฎหมายที่เหมาะสมและถูกต้องที่สุดสำหรับนายจ้าง คลิก >>ติดต่อเรา<<

ในโลกของการบริหารงานบุคคล การออกหนังสือเตือนพนักงานเป็นสิ่งที่พบเห็นได้ทั่วไป โดยเฉพาะในกรณีที่ลูกจ้างมีพฤติกรรมไม่เหมาะสม หรือฝ่าฝืนกฎระเบียบของบริษัท แต่สิ่งที่มักทำให้นายจ้างสับสนคือ กรณีที่ ลูกจ้างไม่ลงชื่อรับหนังสือเตือน แล้วบริษัทจะสามารถดำเนินการต่อได้หรือไม่? หรือถือว่าลูกจ้าง “ขัดคำสั่งนายจ้าง” ได้หรือเปล่า?

บทความนี้ สำนักงานกฎหมายวงศกรณ์ จะพาทุกท่านมาทำความเข้าใจเรื่องนี้อย่างรอบด้าน พร้อมแนะแนวทางการปฏิบัติอย่างถูกต้องทั้งสำหรับนายจ้างและลูกจ้าง

ลูกจ้างไม่ลงชื่อรับหนังสือเตือน ถือว่าขัดคำสั่งหรือไม่?

คำตอบคือ “ไม่ใช่ความผิด” และ “ไม่ถือเป็นการขัดคำสั่งนายจ้าง”

เพราะตามหลักกฎหมายแรงงานไทย ไม่มีบทบัญญัติใดระบุว่าลูกจ้างต้องลงลายมือชื่อในหนังสือเตือนจึงจะมีผลตามกฎหมาย สิ่งที่นายจ้างต้องทำคือ การแจ้งให้ลูกจ้างทราบถึงความผิดและรายละเอียดของหนังสือเตือนอย่างชัดเจน

กฎหมายแรงงานมองหนังสือเตือนว่าอย่างไร?

หนังสือเตือน คือเอกสารที่ใช้ระบุถึงการกระทำความผิดของลูกจ้างที่ส่งผลกระทบต่อการทำงาน เช่น การมาสายเป็นประจำ ทุจริตต่อหน้าที่ หรือละเมิดระเบียบองค์กร โดยทั่วไปหนังสือเตือนจะมีผลทางวินัยภายในบริษัท และสามารถนำไปใช้เป็นหลักฐานหากจำเป็นต้องเลิกจ้างในอนาคต

แต่ การไม่ลงชื่อในหนังสือเตือนไม่ได้ทำให้หนังสือเตือนเป็นโมฆะ เพราะสาระสำคัญคือ “ลูกจ้างได้รับแจ้งและทราบเนื้อหาแล้ว”

แนวปฏิบัติที่นายจ้างสามารถทำได้

หากลูกจ้างปฏิเสธที่จะลงลายมือชื่อรับหนังสือเตือน นายจ้างยังสามารถดำเนินการตามกฎหมายได้ โดยวิธีเหล่านี้

• อ่านหนังสือเตือนให้ลูกจ้างฟัง ต่อหน้าพยาน เช่น หัวหน้างานหรือฝ่ายบุคคล และให้พยานลงชื่อรับรอง
• ถ่ายวิดีโอขณะมีการแจ้งหนังสือเตือน (กรณีลูกจ้างไม่ยินยอมให้ถ่ายต้องใช้ดุลยพินิจ)
• จัดส่งหนังสือเตือนทางไปรษณีย์ลงทะเบียนตอบรับ เพื่อให้มีหลักฐานว่าลูกจ้างได้รับการแจ้ง
• บันทึกเหตุการณ์เป็นลายลักษณ์อักษร ว่าลูกจ้างปฏิเสธการลงชื่อ พร้อมพยานลงชื่อร่วมรับรองเหตุการณ์

แนวทางเหล่านี้จะช่วยให้นายจ้างมีหลักฐานยืนยันว่าตนได้แจ้งลูกจ้างอย่างถูกต้องและเป็นธรรมแล้ว

การไม่ลงชื่อในหนังสือเตือนเป็นสิทธิของลูกจ้าง

ในอีกมุมหนึ่ง การไม่ยอมลงชื่อรับทราบหนังสือเตือน เป็นสิทธิของลูกจ้าง ซึ่งสามารถปฏิเสธได้หากลูกจ้างเห็นว่าเนื้อหาในหนังสือเตือนไม่ถูกต้อง หรือมีข้อโต้แย้ง

แต่ก็ต้องย้ำว่า การปฏิเสธลงชื่อ ไม่ได้แปลว่าไม่มีผลตามกฎหมาย เพราะสิ่งสำคัญคือ “การแจ้งเตือน” ได้ถูกส่งถึงแล้ว และลูกจ้างได้รับรู้แล้ว

แล้วนายจ้างจะดำเนินการทางวินัยต่อได้หรือไม่?

คำตอบคือ ดำเนินการต่อได้ตามขั้นตอน

ตัวอย่างเช่น หากลูกจ้างกระทำผิดซ้ำภายในระยะเวลาหนังสือเตือนยังมีผล นายจ้างสามารถออกหนังสือเตือนครั้งที่สอง หรือในกรณีร้ายแรง อาจดำเนินการเลิกจ้างโดยไม่จ่ายค่าชดเชย ตามกฎหมายแรงงาน มาตรา 119 ได้ (กรณีที่พฤติกรรมเป็นความผิดร้ายแรง)

คำแนะนำจากทนายความ-บริหารแรงงานอย่างมืออาชีพ

เพื่อให้ทุกขั้นตอนทางวินัยมีความถูกต้องและลดความเสี่ยงในการถูกฟ้องร้อง นายจ้างควร

• 📝 มีระบบจัดเก็บเอกสารหลักฐานชัดเจน
• 👩‍⚖️ มีพยานร่วมรับรองในทุกขั้นตอน
• 🔁 หมั่นตรวจสอบระเบียบข้อบังคับเกี่ยวกับการทำงาน
• 📞 ปรึกษาทนายความเพื่อวางแนวทางหากมีกรณีซับซ้อนหรือมีโอกาสถูกฟ้องกลับ

ลูกจ้างเองก็ควรรู้สิทธิและหน้าที่

สำหรับลูกจ้าง หากได้รับหนังสือเตือนแต่ไม่เห็นด้วยกับเนื้อหา สามารถยื่นหนังสือโต้แย้ง หรือขอประชุมชี้แจงเพิ่มเติมได้ และควรเก็บหลักฐานการทำงานของตนเองไว้เสมอ เพื่อใช้ปกป้องสิทธิของตนหากมีข้อพิพาท

ลูกจ้างไม่ลงชื่อรับหนังสือเตือน ไม่ใช่ความผิด แต่ต้องมีวิธีรับมืออย่างเหมาะสม

สำนักงานกฎหมายวงศกรณ์ ขอสรุปใจความสำคัญของประเด็นนี้ว่า

• การที่ลูกจ้างไม่ลงชื่อรับหนังสือเตือนไม่ถือว่าขัดคำสั่งนายจ้าง
• นายจ้างยังสามารถดำเนินการแจ้งเตือนและวางมาตรการทางวินัยได้
• ทุกฝ่ายควรรู้สิทธิของตน เพื่อให้เกิดความเป็นธรรมและลดปัญหาในที่ทำงาน

หากคุณเป็นนายจ้างที่ต้องการวางระบบวินัยที่ถูกต้อง ปรึกษาสำนักงานกฎหมายวงศกรณ์

หรือเป็นลูกจ้างที่ต้องการคำปรึกษาเมื่อได้รับหนังสือเตือน

ติดต่อสำนักงานกฎหมายวงศกรณ์ ทีมทนายของเรามีประสบการณ์ด้านกฎหมายแรงงาน พร้อมให้คำปรึกษา ช่วยเหลือ และดำเนินคดีในกรณีที่จำเป็น

สำนักงานกฎหมายวงศกรณ์ ยินดีให้คำปรึกษาทางกฎหมายทั้งในฝั่งของ ลูกจ้าง และ นายจ้าง เพราะเราเข้าใจดีว่าความขัดแย้งในสถานที่ทำงานสามารถเกิดขึ้นได้ทุกเมื่อ และต้องอาศัยความเข้าใจในสิทธิ หน้าที่ และแนวทางทางกฎหมายอย่างรอบด้าน ทีมทนายความของเราพร้อมให้บริการทางกฎหมายวิเคราะห์ปัญหา เจรจาไกล่เกลี่ย หรือแม้แต่ดำเนินคดีอย่างมืออาชีพ เพื่อให้เกิดความเป็นธรรมและรักษาสัมพันธ์ในองค์กรให้ดีที่สุด หากคุณไม่แน่ใจว่าจะเริ่มต้นจากตรงไหน อย่าลังเลที่จะปรึกษาเราได้ในทุกกรณี